اصول طیف‌سنجی موزبائر
اصول طیف‌سنجی موزبائر
طیف‌سنجی موزبائر اطلاعات ساختاری، مغناطیسی و الکترونیکی درون ماده را ارائه می‌دهد. در این روش هسته اولیه (چشمه)، پرتو گاما را گسیل کرده و هسته ثانویه (نمونه مورد مطالعه)، آن را با بازدهی خوبی جذب می‌کند. در طیف‌سنجی موزبائر هر دو هسته باید در یک بستر جامد محصور شوند که به این پدیده، اثر موزبائر گفته می‌شود. طیف موزبائر، شدت جذب پرتو گاما بر حسب انرژی هسته خاص رزونانسی 57Fe و یا 119Sn است.
طیف موزبائر اطلاعات ساختاری را در مورد برهم‌کنش‌های فوق‌ریزساختار نشان می‌دهد و شامل انرژی‌های کوچکی از برهم‌کنش‌های بین هسته و الکترون‌های همسایه‌اش است. سه برهمکنش فوق‌ریز شامل دانسیته الکترونی هسته‌ها (ایزومر شیفت)، تغییرات میدان الکتریکی (چهارقطبی الکتریکی) و دانسیته الکترون‌های جفت نشده (میدان مغناطیسی فوق‌ریز) است.
یکی از پرکاربردترین موارد استفاده موزبائر در دنیا، در مطالعه مواد آمورف است که تقریبا کشف موزبائر با کشف مواد آمورف هم‌زمان بوده است. مواد آمورف در حوزه‌های مختلف صنایع از جمله مواد مغناطیسی، پلیمر، فولاد، خوردگی و غیره کاربرد دارند. در این مقاله سعی شده‌است تا اصول و چگونگی کار دستگاه طیف‌سنجی موزبائر مورد بررسی قرار گرفته و به طور گسترده در مورد مواد آمورف و تحلیل طیف‌های موزبائر در حوزه خواص مغناطیسی و ساختارهای فازی آنها بحث شود.
طیف موزبائر اطلاعات ساختاری را در مورد برهم‌کنش‌های فوق‌ریزساختار نشان می‌دهد و شامل انرژی‌های کوچکی از برهم‌کنش‌های بین هسته و الکترون‌های همسایه‌اش است. سه برهمکنش فوق‌ریز شامل دانسیته الکترونی هسته‌ها (ایزومر شیفت)، تغییرات میدان الکتریکی (چهارقطبی الکتریکی) و دانسیته الکترون‌های جفت نشده (میدان مغناطیسی فوق‌ریز) است.
یکی از پرکاربردترین موارد استفاده موزبائر در دنیا، در مطالعه مواد آمورف است که تقریبا کشف موزبائر با کشف مواد آمورف هم‌زمان بوده است. مواد آمورف در حوزه‌های مختلف صنایع از جمله مواد مغناطیسی، پلیمر، فولاد، خوردگی و غیره کاربرد دارند. در این مقاله سعی شده‌است تا اصول و چگونگی کار دستگاه طیف‌سنجی موزبائر مورد بررسی قرار گرفته و به طور گسترده در مورد مواد آمورف و تحلیل طیف‌های موزبائر در حوزه خواص مغناطیسی و ساختارهای فازی آنها بحث شود.
این مقاله شامل سرفصل‌های زیر است:
1- مقدمه
2- اصول طیف‌سنجی موزبائر
3- کسر بدون پس‌زنی
4- مولفه‌های طیف موزبائر
1-4- ایزومر شیفت(
)2-4- برهمکنش چهار قطبی الکتریکی Δ
3-4- برهمکنش دوقطبی مغناطیسی فوق ریزساختار
5- شبکه آزمایشگاهی فناوری راهبردی
لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله ابتدا وارد سایت شوید
منابـــع و مراجــــع
۱ - Mossbauer Spectroscopy of Environmental Materialstheir Industrial Utilization (Enver Muard & John Cashion)
۲ - Topics in Applied Physics (U.Gonser)
۳ - Mossbauer Spectromety (Brent Fultz, Department of Applied physicsMaterial Science)Microscopic methods in metals (U.Gonser)Industrial Applications of the Mossbauer Effect (Desmond C.CookGilbert R.Hoy)
۴ - Mossbauer SpectroscopyTransition Metal Chemistry (Philipp Gutlich Eckhard Bill, Alfred X.Trautwein)
۵ - فصل نامه شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی سال 2013 و شماره 3
